Νέα έρευνα πάνω στον νευρομύθο των «μαθησιακών τύπων» δείχνει ότι ο όρος σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς δασκάλους
Είσαι οπτικός, ακουστικός ή κιναισθητικός τύπος μάθησης; Σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία κανένα από τα παραπάνω δεν μπορεί να ισχύει. Οι τύποι μάθησης έχουν μάλιστα αναγνωριστεί ως νευρομύθος από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΟΟΣΑ.
[addthis tool=”addthis_inline_share_toolbox_6e77″]
Η κριτική της θεωρίας των νευρομύθων γίνεται όλο και πιο ηχηρή. Παρά, όμως, την εκτεταμένη κριτική που έχουν δεχθεί, οι τύποι μάθησης παραμένουν κοινοτοπία στο χώρο της εκπαίδευσης. Περισσότερο από το 90% των δασκάλων στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ολλανδία πιστεύουν στην ιδέα ότι υπάρχει μία αίσθηση (π.χ. η όραση ή η ακοή) που θα πρέπει να προτιμάται από το κάθε άτομο ως μέσο μετάδοσης της γνώσης. Στην Ελλάδα, μελέτη έχει δείξει ότι το 94% των υποψήφιων δασκάλων πιστεύουν στους τύπους μάθησης. Αντίστοιχες μελέτες έχουν δημοσιευτεί παγκοσμίως.
Μία νέα μελέτη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών, το Κέντρο SKOPE του Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Πανεπιστήμιο του Dundee συνηγορεί με τη βιβλιογραφία, η οποία ασκεί κριτική στη χρήση της θεωρίας των τύπων μάθησης στην εκπαίδευση.
Η μελέτη επιχειρεί για πρώτη φορά να απεικονίσει τη ρευστότητα των μαθησιακών τύπων σαν έννοια, αλλά και τη ρευστότητα των πρακτικών εφαρμογών των τύπων μάθησης από τους εκπαιδευτικούς. Πλούσια δεδομένα που προήλθαν από 123 εκπαιδευτικούς αναλύθηκαν με τη χρήση ποιοτικής μεθοδολογίας.
Η μελέτη έδειξε με ξεκάθαρο τρόπο ότι η θεωρία των μαθησιακών τύπων κατανοείται διαφορετικά από διαφορετικούς εκπαιδευτικούς. Συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι οι τύποι μάθησης εννοιολογικά τοποθετούνται από τους δασκάλους στο Οπτικό-Ακουστικό-(Αναγνωστικό)-Κιναισθητικό πλαίσιο (VAK/VARK) όπως και στις πολλαπλές ευφυΐες του Gardner. Επιπλέον, πολλοί εκπαιδευτικοί βρέθηκαν να συγχέουν τις θεωρίες της μάθησης (πχ. συμπεριφορικές ή νοητικές θεωρίες) με τους τύπους μάθησης. Επίσης, η μελέτη ανέδειξε ότι η εφαρμογή των τύπων μάθησης στην τάξη επαφίεται στον εκπαιδευτικό, καταλήγοντας σε μια ποικιλία πρακτικών εφαρμογών μέσα στην τάξη.
Η μεγάλη ποικιλομορφία που βρέθηκε τόσο στην κατανόσηση όσο και στην εφαρμογή των μαθησιακών τύπων, μας δείχνει ότι η θεωρία των τύπων μάθησης μπορεί να διαφοροποιηθεί τόσο πολύ από εκπαιδευτικό σε εκπαιδευτικό, που τελικά περιλαμβάνει ό,τι επιθυμεί ο καθένας.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο European Journal of Psychology of Education
Όπως αναφέρει μία από τις ερευνήτριες «Η εκτεταμένη χρήση του όρου «τύποι μάθησης» δίνει την ψευδαίσθηση μιας κοινής συνισταμένης μεταξύ των επαγγελματιών εκπαίδευσης. Αυτό όμως που φαίνεται με μια πιο προσεκτική εξέταση, είναι ότι ο όρος γίνεται κατανοητός ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε εκπαιδευτικού. Έτσι, λοιπόν, ο κάθε εκπαιδευτικός εννοεί κάτι διαφορετικό όταν αναφέρεται στους τύπους μάθησης και όταν τους εφαρμόζει.»
Βασιζόμενοι σε αυτά τα ευρήματα, οι συγγραφείς υποστηρίζουν σθεναρά την υιοθέτηση τεκμηριωμένων (evidence-based) πρακτικών στο εκπαιδευτικό πλαίσιο και την εγκατάλειψη πρακτικών, οι οποίες όχι μόνο είναι αβάσιμες σε επίπεδο επιστημονικής τεκμηρίωσης, αλλά επιπλέον μπορεί να είναι επιζήμιες για τους μαθητές, όπως οι μαθησιακοί τύποι. Τέτοιες τεκμηριωμένες προσεγγίσεις περιλαμβάνουν παρεμβάσεις του τύπου «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» ή τις «δεξιότητες μάθησης» οι οποίες στοχεύουν στις μεταγνωστικές ικανότητες και στην αυτορρύθμιση της μάθησης.
Πλήρη στοιχεία δημοσίευσης:
Papadatou-Pastou, M., Touloumakos, A. K., Koutouveli, C., & Barrable, A. (2020). The learning styles neuromyth: when the same term means different things to different teachers. European Journal of Psychology of Education, 1-21. Doi: 10.1007/s10212-020-00485-2