Οι πηγές πληροφόρησης και οι πεποιθήσεις για τον εμβολιασμό
προβλέπουν την πρόθεση εμβολιασμού κατά COVID-19
Κατά την περίοδο του πρώτου κύματος της πανδημίας της COVID-19, έρευνα έδειξε ότι το ποιες πηγές ενημέρωσης χρησιμοποιούν τα άτομα για να ενημερωθούν και το τι πιστεύουν για τον ιό και τον εμβολιασμό συνδέονται με το εάν προτίθενται να εμβολιαστούν
Τα εμβόλια αποτελούν ένα σημαντικό διεπιστημονικό επίτευγμα. Έχουν συμβάλλει καθοριστικά στην εξάλειψη ιών και στον περιορισμό των συνεπειών που αυτοί προκαλούν. Παρόλα αυτά οι άνθρωποι μερικές φορές διστάζουν να εμβολιαστούν. Ο προσδιορισμός των παραγόντων που συνδέονται με την πρόθεση ή τον δισταγμό για εμβολιασμό έχει συνεπώς μεγάλη σημασία, η οποία αυξήθηκε δραματικά στο πλαίσιο της τρέχουσα πανδημίας.
Μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας της COVID-19, εξέτασε τους παράγοντες που συνδέονται με την πρόθεση εμβολιασμού, πριν ακόμη αναπτυχθεί το εμβόλιο. Συγκεκριμένα, εξέτασε το ποιες πηγές πληροφόρησης χρησιμοποιούσαν οι πολίτες για να ενημερώνονται για την COVID-19 και πόσο εμπιστεύονταν τις πηγές αυτές. Επίσης, εξέτασε μια σειρά από πεποιθήσεις των ανθρώπων για τον εμβολιασμό (όταν αυτός θα γινόταν εφικτός): εάν θα έχει θετικές ή αρνητικές συνέπειες, εάν πιστεύουν ότι οι άλλοι άνθρωποι θα εμβολιαστούν επίσης, εάν θα το μετανιώσουν στο μέλλον στην περίπτωση που προσβληθούν από τον ιό και δεν έχουν εμβολιαστεί, καθώς και τις συνωμοσιολογικές πεποιθήσεις για τον κορονοϊό. Στην έρευνα συμμετείχαν 325 ενήλικα άτομα, οι 229 ήταν γυναίκες και οι υπόλοιποι άνδρες.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Psychology: The Journal of the Hellenic Psychological Society: https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/psychology/article/view/28861
Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι το 53,9% των συμμετεχόντων δήλωσε διστακτική ή αρνητική στάση απέναντι στο αναμενόμενο εμβόλιο. Επίσης, έδειξε ότι οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες που δήλωσαν πως έχουν την πρόθεση να εμβολιαστούν, όταν το εμβόλιο εγκριθεί και κυκλοφορήσει, (α) υποστήριζαν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του αναμενόμενου εμβολίου, (β) πίστευαν ότι αν δεν εμβολιαζόντουσαν, όταν το εμβόλιο θα εγκρίνονταν και θα κυκλοφορούσε, θα το μετάνιωναν σε περίπτωση που νοσούσαν ή μετέδιδαν τον ιό σε άλλους ανθρώπους και (γ) θεωρούσαν πως οι περισσότεροι φίλοι τους αλλά και το μεγαλύτερο μέρος του γενικού πληθυσμού θα εμβολιαστεί.
Αντίθετα, όσοι και όσες δήλωσαν χαμηλή ή ακόμη και αρνητική πρόθεση εμβολιασμού, πίστευαν πως (α) τα εμβόλια μπορεί να έχουν κινδύνους για την υγεία, ενώ ταυτόχρονα (β) συμφωνούσαν με ιδέες όπως ότι ο κορονοϊός είναι ένα αποτέλεσμα ενός εργαστηριακού πειράματος που πήγε λάθος.
Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες που ανέφεραν πως ενημερώνονται από επίσημες και επιστημονικές πηγές ενημέρωσης και έδειχναν εμπιστοσύνη σε αυτές τις πηγές, είχαν αυξημένη πρόθεση εμβολιασμού.
Ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι οι συμμετέχοντες κι οι συμμετέχουσες δήλωσαν πως ενημερώνονταν συχνά για την COVID-19 από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, παρόλο που ταυτόχρονα ανέφεραν πως δεν τα εμπιστεύονται ως έγκυρες πηγές ενημέρωσης. Αυτό το εύρημα δείχνει ότι, δεδομένης της αυξημένης συχνότητας χρήσης τους για την ενημέρωση σχετικά με την COVID-19, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως φορείς διάδοσης επιστημονικών και έγκυρων πληροφοριών σε σχέση με τον εμβολιασμό.
Το τι πιστεύουν οι άνθρωποι για τον κορονοϊό και τον εμβολιασμό θα πρέπει να είναι ο στόχος πειθούς της δημόσιας επικοινωνίας για την υγεία. Από τη μια είναι απαραίτητη η παρουσίαση των πληροφοριών που εστιάζονται στην ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων και από την άλλη η αποδόμηση των εσφαλμένων πεποιθήσεων για τον εμβολιασμό.
Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στις επιστημονικές και επίσημες πηγές ενημέρωσης μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση των θετικών πεποιθήσεων σχετικά με τον εμβολιασμό κατά της COVID-19 κι αυτές με τη σειρά τους στην αύξηση του εμβολιασμού.
Πλήρη στοιχεία της δημοσίευσης:
Αργυρούδη, Α., & Γαρδικιώτης, Α. (2021). Πρόθεση εμβολιασμού κατά του Covid-19 σε συνθήκες εγκλεισμού: πηγές πληροφόρησης και πεποιθήσεις για τον εμβολιασμό ως προβλεπτικοί παράγοντες. Ψυχολογία, 26(3), 93-110.
